Laatste wilsbeschikking

Je kunt zelf bepalen wat er met je lichaam gebeurt na je overlijden. Die keuze kun je laten vastleggen in de laatste wilsbeschikking, een document dat je kunt opvragen bij de dienst Burgerzaken in je gemeente.

In de laatste wilsbeschikking kun je aangeven:

• of je kiest voor een begrafenis of een crematie

• volgens welke levensbeschouwing de eventuele uitvaartplechtigheid moet worden gehouden

• in welke gemeente jouw laatste rustplaats zal zijn (in België of in het buitenland)

• en of je een uitvaartcontract hebt.

Bij elk overlijden gaat de gemeente na of de overledene een laatste wilsbeschikking heeft laten registreren.

Wat zijn de wettelijke mogelijkheden na een overlijden?

Je kunt kiezen voor begraving of crematie. Je kunt aangeven of de crematie gevolgd wordt door:

• begraving van de as binnen een begraafplaats

• bijzetting van de as in een urnenmuur (columbarium)

• uitstrooiing van de as:

  • in een strooiweide op een begraafplaats

  • op de aan het grondgebied van België grenzende territoriale zee

• begraving of verstrooiing van de as buiten de begraafplaats (dit kan enkel wanneer de overledene dit schriftelijk heeft bepaald of op verzoek van de ouders of voogd van een minderjarige)

• begraving, verstrooiing of bewaring van de as op een andere plaats dan de begraafplaats.

Hoe kan ik het ritueel voor de uitvaartplechtigheid bepalen?

In de laatste wilsbeschikking kun je het ritueel van de plechtigheid laten opnemen:

• Katholieke godsdienst

• Protestantse godsdienst

• Anglicaanse godsdienst

• Orthodoxe godsdienst

• Joodse godsdienst

• Islamitische godsdienst

• vrijzinnige levensovertuiging

• neutraal filosofische overtuiging.

Opgelet: als je geen keuze van ritueel hebt aangeduid in je laatste wilsbeschikking, wil dat niet zeggen dat je expliciet aangeeft dat je geen ritueel wenst. Daarvoor maak je best een aparte verklaring op, bv. bij een notaris.

Nadeel hierbij is dat een testament meestal pas geopend wordt nadat de uitvaart plaats heeft gehad. In dat geval kennen de nabestaanden je wensen over het ritueel voor de uitvaartplechtigheid niet, en kiezen ze misschien een andere vorm van ritueel.

Kunnen er nog wijzigingen worden gemaakt zodra ik mijn laatste wilsbeschikking heb ingediend?

Het is altijd mogelijk om zelf wijzigingen aan je laatste wilsbeschikking in te dienen via een nieuwe aanvraag bij de Dienst Burgerzaken. Je nabestaanden kunnen echter niets veranderen aan de wilsbeschikking en moeten je laatste wil nakomen.

Mogen de nabestaanden na crematie de as van een overledene zelf bijhouden?

De nabestaanden kunnen de as ook bewaren. Maar bij het einde van deze bewaring:

• moet de as worden teruggebracht naar de begraafplaats om er begraven, bijgezet in een columbarium of uitgestrooid te worden

• of kan de as worden uitgestrooid, bewaard of begraven in een urne vervaardigd uit biologisch afbreekbare materialen op een door de gemeenteraad afgebakende andere plaats dan de begraafplaats.

Wat indien er geen laatste wilsbeschikking werd geregistreerd?

Indien de overledene niet bij akte de wens heeft uitgedrukt zijn/haar lichaam te laten verbranden, kan elke persoon die bevoegd is om de begrafenis te laten uitvoeren, een schriftelijke aanvraag om verlof tot lijkverbranding richten aan de ambtenaar van de dienst Burgerlijke stand.