Soorten problemen
Opstijgend vocht
Problemen met opstijgend vocht doen zich vaak voor bij oudere woningen met massieve muren zonder spouw. Er ontbreekt bij zulke woningen vaak een effectieve waterkering waardoor grondvocht ongehinderd in het metselwerk kan trekken. De stenen van het gebouw zuigen zich vol met grondwater waardoor de muren aan de onderzijde vochtig worden.
Opstijgend vocht kan op meerdere manieren behandeld worden, maar de meest toegepaste methodes zijn een muurinjectie en het onderkappen van de muur. Welke methode het best toegepast kan worden, hangt af van het type woning, de ernst van het probleem en de gebruikte steensoort. In eerste instantie probeer je de muur te injecteren omdat dat de goedkoopste methode is.
Bij muurinjectie wordt langs de gehele onderzijde van de muur een vloeistof in de muur geïnjecteerd die na droging een barrière vormt (chemische waterkering) tegen het opstijgende vocht. Bij onderkapping wordt er een fysieke waterkering aangebracht. Die methode wordt alleen toegepast indien er geen andere opties zijn want de werken nemen veel tijd in beslag en er moet rigoureus ingegrepen worden in de dragende constructie van het gebouw.
Doorslaand en insijpelend vocht
Naast opstijgend vocht zijn ook doorslaand en insijpelend vocht een veelvoorkomend probleem. Doorslaand vocht, ook wel vochtdoorslag of regendoorslag genoemd, is in principe niets anders dan regenwater dat via de buitengevel van de woning naar binnen trekt. De oorzaak van vochtdoorslag moet dus altijd aan de buitenzijde van de woning gezocht worden. Insijpelend vocht kan je herkennen aan lokale natte plekken, schimmelvorming en afbladderende verf of behang. Dat is vaak een gevolg van lekken in daken, goten, dakvensters, dakrandaansluitingen, schoorstenen, ventilatiekokers enz. Zulke lekken komen wel meer voor bij versleten en oude daksystemen en slecht afdichtende voegen.
Doorslaand vocht kan het best behandeld worden door de gevel waterafstotend te maken met een hydrofoberend product (hydrofuge). Om die methode te laten slagen dan zal de buitenmuur wel in goede conditie moeten zijn.
Doorslaand vocht behandelen met hydrofuge
Om te voorkomen dat een buitenmuur te veel vocht absorbeert kan de muur behandeld worden met een waterafstotend (hydrofoberend) middel dat op de gevel wordt verneveld. Het middel dat wordt gebruikt, is een kleurloze vloeistof die in de poriën van het gesteente of pleisterwerk trekt. De porositeit van de stenen wordt daardoor opgeheven en de muur zal hierdoor niet langer vocht opnemen. Het uitzicht van de gevel blijft ongewijzigd en de gevel is na behandeling gemiddeld 10 tot 15 jaar beschermd tegen doorslaand vocht.
Gevelherstelling
Doorslaand vocht behandelen met hydrofuge is alleen succesvol wanneer de conditie van de gevel in orde is. Scheuren in stenen of het voegwerk moeten dus eerst hersteld worden voordat een buitenmuur effectief behandeld kan worden. Regenwater zal immers via deze beschadigingen naar binnen blijven komen, ook al is de muur behandeld. Is er sprake van beschadigd pleisterwerk, dan zal ook dit probleem aangepakt moeten worden. Soms kan er over een bestaande laag gepleisterd worden, in andere gevallen zullen de oude stuklagen eerst verwijderd moeten worden. Goed voegwerk is niet alleen belangrijk voor het uitzicht van de gevel maar ook voor de stabiliteit ervan.
Lekdetectie
Insijpelend vocht heeft een externe oorzaak die eerst gevonden en aangepakt worden. Een lekkend dak, onstabiele dakgoot, scheur in de schoorsteen,... kunnen aan de basis liggen van het probleem. Via lekdetectie kan het vochtprobleem teruggevonden worden tot aan de oorzaak. Nadat de oorzaak is aangepakt geef je jouw muur de tijd om uit te drogen, schilder zeker niet te snel over de vochtplek!
Condensatie
Condensatie is een proces waarbij warme vochtige lucht afkoelt tegen een koeler oppervlak en daar neerslaat als condensvocht. Een goed voorbeeld van condensatie is een spiegel die beslaat wanneer we er tegenaan blazen. De lucht die we uitademen is warm en bevat een bepaalde hoeveelheid vocht. Wanneer deze vochtige lucht in contact komt met een koel oppervlak zal het vocht dat in de lucht is opgelost vrijkomen en neerslaan als kleine waterdruppeltjes. Problemen met condensatie kunnen zich in principe in elke vochtige, niet goed geventileerde ruimte voordoen. Ook in een woonkamer of slaapkamer kunnen dus problemen door condensvocht ontstaan.
Problemen door condensatie kunnen maar op één manier worden voorkomen: door de hoeveelheid vocht in huis te beperken. Dat kan door middel van een betere ventilatie of door simpelweg minder vocht te produceren. Veel problemen zijn te voorkomen door een vorm van mechanische ventilatie toe te passen (type C of D) maar er zijn ook een aantal eenvoudige maatregelen die je zelf kunt nemen.
- Installeer een ventilator in de vochtige ruimtes (badkamer, keuken);
- Maak gebruik van een wasemkap in de keuken;
- Droog de was niet in een ruimte die niet goed is geventileerd;
- Zet in de ochtend een kwartier de ramen open;
- Voorzie de ramen in huis van luchtroosters;
- Verlucht de woning gedurende de dag.
Vochtige kelder
Vocht in de kelder wordt meestal veroorzaakt door een combinatie van factoren. Vaak is er sprake van opstijgend vocht of doorslaand vocht en is de (kruip)kelder tevens niet voldoende geventileerd. De meeste problemen ontstaan doordat de kelder aan de buitenzijde niet voldoende beschermd is tegen infiltratie van het grondwater. Wanneer het grondwaterpeil stijgt, als gevolg van zware regenval bijvoorbeeld, zijn de keldermuren niet bestand tegen de verhoogde waterdruk en kan het water letterlijk door de muren of door de vloer van de kelder komen.
Problemen met vocht in de kelder kunnen door meerdere factoren veroorzaakt worden. Veel voorkomende oorzaken zijn:
- Verhoogde druk van het grondwater of een hoge grondwaterstand
- Kelderwanden die van een poreus gesteente zijn gemaakt
- Beschadigde pleisterlagen (poreus geworden door hygroscopische zouten, scheuren)
- Lekken bij doorvoeren van leidingen (rioolbuis, gasleiding, waterleiding)
- Lekkage bij de aansluiting tussen wand en vloer (kimnaad)
- Vochtproblemen door condensatie, als gevolg van slechte ventilatie
Bij de bestrijding van het vochtprobleem richt je in eerste instantie op het wapenen en waterdicht maken van de keldermuren (bekuiping) en in ernstige gevallen op afvoer van het grondwater (drainage).
- Bekuiping
Dit houdt in dat de kelder aan de binnenzijde wordt voorzien van een waterdichte cementering waardoor het grondwater niet langer via de vloer of de wand naar binnen kan sijpelen. - Drainage
Soms is de druk van het grondwater zo hoog dat het onmogelijk is om het water aan de binnenzijde van de kelder effectief tegen te houden. In dit geval is het beter om het vocht in de kelder via een drainagesysteem af te voeren. Afhankelijk van het probleem kan men kiezen uit randdrainage, vloerdrainage, of een combinatie van verschillende drainagemethodes.
Vocht door condensatie
Een andere veel voorkomende oorzaak van vocht in de kelder is vocht als gevolg van condensatie. Problemen met condensatie worden altijd veroorzaakt door een gebrekkige ventilatie. Vaak zijn er ook problemen met opstijgend- of doorslaand vocht waardoor de problematiek alleen maar erger wordt en de keldermuren steeds vochtiger worden. Door de kelder met een mechanisch ventilatiesysteem goed te ventileren (eventueel in combinatie met bekuiping) kan het probleem effectief opgelost worden. De kelder wordt dan weer droog en de extra ruimte die ontstaat kan perfect dienst doen als opslagruimte, wijnkelder of hobbyruimte.