“Bijna 500 kilometer aan rioleringen lopen er in Aalst onder de grond. 20% daarvan heeft intussen al een gescheiden riolering voor afval- en regenwater, en bijna 100% van de huizen is aangesloten op een zuiveringsstation. Daarmee zijn we het meest vergevorderd in heel Vlaanderen. Nu is het tijd voor de laatste loodjes. We gaan ten laatste in 2027 voor de volle 100% zuiveringsgraad”, zegt Hans. Al 28 jaar is hij de expert in rioolen waterbeheer bij de Dienst Openbare werken van de Stad Aalst. En voor de laatste loodjes kan hij rekenen op zijn nieuwe collega, Klaas, die op zijn eerste werkdag meteen mee op CHIPKA-reportage mag. “Mijn eerste week en al direct in ’t boekske, ik voel me precies Alain Vandam uit Het Eiland!”
Geen afvalwater meer in beken en Dender
Hans tekent al jaren de visie, de plannen en het budget uit voor de rioleringswerken op ons grondgebied en in die tijd is er al veel werk verzet, legt hij uit. “Sinds de jaren 1970 zijn we hiermee we bezig. Eerst met het zogenaamd laaghangend fruit: de Dender en onze beken proper krijgen. Veel Aalstenaars herinneren zich wellicht nog de stank van en het schuimtapijt op de Dender.” Klaas vult aan: “Sindsdien verhoogde het milieubewustzijn overal, en nu stelt de Europese Unie 2027 als deadline om alle waterlopen in een goeie toestand te krijgen. Aalst is al ver gevorderd dankzij zijn uitgebreid rioleringsnetwerk en de waterzuiveringsstations van Aquafin. Dat is goed nieuws voor de 200 kilometer aan waterlopen op ons grondgebied.” Aan de laatste loodjes wordt nog gewerkt. “Één van de laatste grote projecten is nu aan de gang: de omgeving Gudstraat in Moorsel. Daar wordt nu een gescheiden rioleringsstelsel aangelegd. En vanaf dit jaar zorgen we ervoor dat een vijftigtal afgezonderde woningen die niet op de riolering zijn aangesloten een miniwaterzuiveringsstation krijgen.”
500 kilometer en een half miljard euro aan riolering loopt er onder onze voeten
Investeren in riolering levert op
“Riolering aanleggen kost een pak geld, maar levert ook op”, zegt Hans. “De rioleringswerken en waterzuivering worden gefinancierd met de inkomsten van de drinkwaterfactuur, goed voor zo’n 6 miljoen euro per jaar. Met onze wegenwerken bewijzen we de natuur een dienst. Afval- en regenwater scheiden is één ding. Daarnaast zorgen we er ook voor dat we het grondwaterpeil weer op een normaal niveau krijgen. Dat is nodig, want de drinkwaterbeschikbaarheid in ons land is één van de laagste in Europa. Aan de oppervlakte zorgen groenstroken en waterdoorlatende tegels ervoor dat regenwater in de bodem kan dringen en dankzij nieuwe rioolbuizen kan het grondwater niet langer wegsijpelen zoals dat met de oude betonnen buizen wel het geval is.”
Vroeger lag de focus vooral op het snel afvoeren van water, omdat langdurige droogte zelden voorkwam. Tegenwoordig richten we ons eerst op infiltratie en daarna op een vertraagde afvoer, zodat er in de zomer voldoende water beschikbaar is. Dit betekent wel dat we zullen moeten accepteren dat weilanden, tuinen en akkers in de winter vaker drassig staan, om droogte in de zomer nu en in de toekomst te vermijden. Tegelijk proberen we te voorkomen dat waterlopen bij aanhoudende regen overstromen en huizen onder water komen te staan."
We moeten Aalst weerbaar maken tegen extreme weersomstandigheden
Waterbom op de Grote Markt
“Al die investeringen moeten Aalst ook weerbaar maken tegen extreme weersomstandigheden, gaat Hans verder. “Een correct grondwaterpeil maakt onze natuur beter bestand tegen lange periodes van droogte. En de manier waarop we onze straten aanleggen, zorgt ervoor dat we beter voorbereid zijn op extreme neerslag. Nadenken over scenario’s als een waterbom die op de Grote Markt valt, is een relatief nieuw gegeven. We besteden er veel aandacht aan in onze ontwerpen: we moeten grote hoeveelheden neerslag uit de straten krijgen vóór het veel schade kan berokkenen aan de huizen.”
Klaas legt uit waarom zulke weerfenomenen meer voorkomen. “Door de klimaatverandering stevenen we stilaan af op een tweeseizoensysteem: een droog en een nat seizoen. Per graad dat de aarde opwarmt, wordt er veel meer vocht in de lucht gehouden. Als een koude- en warmtefront elkaar dan ontmoeten, heb je prijs. De stedenbouw kan niet anders dan zich aanpassen aan het veranderende klimaat.”
Vers water voor het Osbroek
Een mooi voorbeeld van hoe we in Aalst op een innovatieve manier omgaan met de infiltratie, is het project in de Rooms-Hofstraat. Hans toont fier de realisatie uit 2020. “Hier hebben we een gescheiden rioleringsstelsel aangelegd. De regenwaterbuis is aangesloten op een filtersysteem onder het wegdek. Het hemelwater van Erembodegem en een stuk E40 passeert hier allemaal. Het gefilterde water van zeer propere kwaliteit laten we in het aanpalende Osbroek lopen. Daar hebben we meer ruimte gemaakt voor water, met succes. Er komen nieuwe planten tevoorschijn die goed gedijen in vochtige omgevingen en veel dieren hebben er een extra drinkpoel bij. Reeën, roofvogels, fazanten, een occasionele bever… je ziet het hier allemaal. Het is fijn dat we vanuit de dienst Openbare werken een bijdrage kunnen leveren. Maar dat kan niet zonder een nauwe samenwerking met andere teams zoals Ruimtelijke ordening en Duurzaamheid. We hebben prachtige natuurgebieden in Aalst, dat moeten we met z’n allen zo houden.
